Mostarski Jevreji 1999. godine konačno su uspjeli veličanstvenim spomenikom u njihovom groblju na ulazu u grad zauvijek otrgnuti od zaborava sve žrtve holokausta, ostavljajući i narednim generacijama sjećanje na svoje najmilije. Sva imena uklesana su na sedam ploča koje simbolizuju menoru jedan od najznačajnih simbola ovog naroda. Donosimo popis žrtava uz izražavanje velike boli i poštovanja prema našim sugrađanima kojima je mračna fašistička ideologija oduzela pravo na život samo zato što su ljubili Davidovu zvijezdu.
- Adler (Altarac) Blanka, 1889-1942.
- Alkalaj (Jozefa) Mordehaj, 1881-1994.
- Altarac (Alberta) Erna, 1913-1944.
- Altarac (Alberta) Moric, 1914-1944.
- Altarac (Alkalaj) Rozika, 1911-1944.
- Altarac (Avrama) Isak, 1888-1944.
- Altarac (Avrama) Sofija, 1889-1943.
- Altarac (Davida) Aron, 1937-1944.
- Altarac (Davida) Rifka, 1942-1944.
- Altarac (Isaka) Rifka, 1913-1944.
- Altarac (Isaka) Sofija 1891-1944.
- Altarac (Jakoba) Estera, 1897-1942.
- Altarac (Jakoba) Leon-Dudo, 1877-1941.t
- Altarac (Jakoba) Mito, 1900-1941.
- Altarac (Jakoba) Salomon, 1902-1941.
- Altarac (Konforti) Blanka, 1875-1944.
- Altarac (Leona) Armin-Ćibili, 1905-1944.
- Altarac (Leona) Rifka, 1912-1944.
- Altarac (Leona) Salamon-Mići, 1909-1944.
- Altarac (Moše) Albert, 1889-1944.
- Altarac (Rifke) Erna, 1944.
- Altkorn (Abrahama) Herman, 1890-1941.
- Atijas ( )Albert, 1904-1944.
- Atijas (Alberta) Rifka, 1943-1944.
- Atijas (Altarac) Bukica-Sara, 1906-1944.
- Atijas (Jakoba) Salamon, 1879-1944.
- Bachman (Peter) Johan, 1909-1942.
- Bergman (Josipa) dr. Berta, 1894-1945.
- Danon (Zadika) Mošo, 1898-1944.
- Finci ( ) Roza, 1895-1942.
- Finci (Avram) Rifka, 1884-1942.
- Finci (Mojsija) Erna, 1911-1942.
- Finci (Mojsija) Klara, 1914-1943.
- Finci (Mojsija) Rafael, 1900-1941.
- Finci (Rafe) Mojsije Mošo, 1880-1941.
- Fižbajn (Jozefa) Sofija, 1897-1944.
- Fliker ( ) Cica, 1919-1944.
- Fliker (Miroslava) Mihajlo, 1932-1944.
- Fliker (Širc M.) Ernestina, 1906-1944.
- Fromer (Davida) Leopold, 1893-1941.
- Fromer (Davida) Žiga, 1896-1941.
- Gaon ( ) Rahela, 1876-1941.
- Grajf (Bernada) Ana, 1887-1941.
- Grajf (Šire) Nestika, 1916-1941.
- Grajf Nestikin sin, 1936-1941.
- Jurković (Mandolfo) Emilija, 1911-1942.
- Jurković Emilije dijete, 1942-1944.
- Kabiljo ( ) Albert-Jako, 1900-1944.
- Kabiljo ( ) dr. Salamon, 1893-1941.
- Kabiljo ( ) ing. …-1941.
- Kabiljo ( ) Luna, 1872-1942.
- Kabiljo ( ) Milka-Mirjam, 1900-1945.
- Kabiljo ( ) Rahela, 1896-1941.
- Kabiljo (Alberta) dijete, 1930-1944.
- Kabiljo (Alberta) Mišo, 1932-1945.
- Kabiljo (Alberta) Saša, 1938-1945.
- Kabiljo (Solomona) Albert, 1933-1944.
- Kabiljo (ž. Jake) Rahela, 1905-1944.
- Katana ( ) Ester, 1907-1941.
- Koen (Benvenuti) Zanina, 1896-1943.
- Koen (Makse) Mario-Lalo, 1917-1945.
- Koen (Makse) Moric-Mašo, 1919-1944.
- Koen (Moše) David, 1884-1944.
- Koen (Moše) Makso, 1882-1945.
- Koen (Moše) Oskar, 1894-1943.
- Koen (Oskara) Mošo-Mole, 1917-1943.
- Koen (Oskara) Sarina-Nina, 1919-1943.
- Kohen ( ) žena Emila …-1944.
- Kohen (Isaka) Emil …-1944.
- Kohen (Mojso) Roza, 1904-1944.
- Kon ( Filipa ) Elza, 1899-1944.
- Kon ( Filipa ) Ida, 1902-1944.
- Kon (Bohem) Serafina, 1892-1944.
- Kon (Filipa) Robert, 1881-1944.
- Konforti ( ) Jakob, 1938-1944.
- Konforti ( ) Regina, 1902-1944.
- Konforti (Arona ) dr. Jakob, 1895-1942.
- Konforti (Arona) Jozef-Ćućo, 1905-1944.
- Konforti (Arona) Vesna, 1930-1944.
- Konforti (Jakoba) Vesna, 1933-1944.
- Konforti (Jozefa ) Aron, 1938-1944.
- Konforti (Minc) prof. Marta, 1904-1944.
- Konforti (Salamon) Jakob-Jako, 1902-1944.
- Lajhner (ž. Oskara) Gertruda, …- 1944.
- Laufer (Josipa) dr. Salomon, 1861-1943.
- Laufer (Mandolfo) dr. Eliza, 1894-1944.
- Laufer (Salamona) dr. Josip, 1884-1941.
- Laufer (Salomona ) dr. Mack, 1890-1941.
- Levi (Izidor ) Morić-Mošo, 1888-1942.
- Levi (Salomona) ing. Jakob, 1908-1941.
- Levi (Salomona) Leon, 1884-1942.
- Mačoro (Samuela ) Luna, 1870-1944.
- Maestro ( ) Rafael, 1906-1941.
- Maestro (Danon) Sara, 1902-1944.
- Maestro (Izidora ) Sultana, 1876-1942.
- Mandelbaum (Boem) Malvvina, 1885-1943.
- Mandelbaum (Jozefa) Sigmund 1883-1943.
- Mandelbaum (Sigmunda) Henrih, 1913-1941.
- Mandolfo (Rafaela) Flora, 1885-1944.
- Mandolfo (Rafaela) Ida, 1900-1941.
- Minc ( ) Nestika, 1884-1944.
- Montiljo ( ) Redica, 1858-1941.
- Papo ( ) Roza, 1915-1942.
- Papo ( Josipa) Cana, 1918-1941.
- Papo (Avram) Avramko, 1883-1941.
- Papo (Avram) Haim, 1876-1941.
- Papo (Gavre) Albert, 1906-1941.
- Papo (Josipa ) Albi, 1926-1944.
- Papo (Salomona) Rikica, 1911-1941.
- Perera (Avram ) Rifka, 1874-1942.
- Perera (Mordehaj) David, rabin 1898-1942.
- Pinto (Isaka) Simha, 1898-1941.
- Romano ( ) Leon, 1898-1944.
- Romano (Avram) Salamon, 1901-1941.
- Romano (Konforti) Sara, 1900-1944.
- Romano (Leona) Berta, 1923-1943.
- Romano (Leona) Braco, 1925-1943.
- Romano (Mojso) Flora, 1901-1943.
- Sajfert (Danon) Regina, 1913-1942.
- Salom (Miloša) Leon, 1921-1941.
- Salom (Šue) Blanka, 1898-1941.
- Širc (Mendele) Berta, 1898-1944.
- Širc (ž. Mendele) Regina, 1870-1944.
- Švarc (Makse) Hinko, 1903-1945.
- Trinki (Montiljo) Viktorija, 1878-1942.
- Weiss (Martina) Lavoslav, 1891-1942.
|
|
|
Partizanska spomenica Oskara Mandelbauma |
Pali borci u NOB-i 1941-1945.
- Bergman (Josipa) Alfred, 1901-1941.
- Danon (Zadika) Rafael-Togo, 1912-1942.
- Erlih (Simona) ing. Evald 1915-1944.
- Kon (Emila) Mihajlo, 1924-1945.
- Krčmar (Bergman L.) Radojka, 1925-1943.
- Levi (Alberta) Leon, 1922-1943.
- Mandelbaum (Sigmunda) Oskar, 1909-1941.
- Štern (Zigmunda ) dr. Leon. 1908-1942.
- Štern (Zigmunda) Oskar, 1909-1941.
Na svakoj ploči boje pustinjskog pijeska sa asocijacijom na daleku pradomovinu Izrael nalazi se uklesana Davidova šestokraka zvijezda. U centralnom dijelu spomen obilježja uklesan je tekst: ”Jevrejima Mostara / žrtvama holokausta / 1941-1945. / Na početku je stvoren samo jedan čovjek – da te poduči da ko god pogubi jednu dušu računa mu se da je pogubio čitav svijet – a ko god održi u životu jednu dušu računa mu se kao da je održao čitav svijet. Mišna, Sanhedrin, 4:5 Mostar 5759-1999.”
Na posebnom mjestu i štokovanim mramorom, sa desne strane spomenika, uklesan je tekst: ”Zahvaljujemo se: / Gradu Mostaru / American Jewish Joint Distribution Committee New York / Kon Mihajlo Vili Mostar / Radove izveo JP Komos Mostar / Mostar 1999-5759. / Zahvalni Jevreji. /”
Uoči progona Jevreja tadašnje vlasti NDH oduzele su svu imovinu jevrejskih firmi u Mostaru. U aktu datiranom 10. listopada 1942. godine a ovjerenom u Zagrebu navode se sve radnje koje su podržavljene.
Popis odluka o podržavljenju i punomoći
- Dokić- Bilić- Peško, trgovina željeznom robom, Mostar;
- Altarac Armin, trgovina, Mostar;
- Konforti Salamon, konfekcija, Mostar;
- Hajon D. Rafael, trgovina građevinskim materijalom, Mostar;
- Altarac Isak, tapetarska radnja, Mostar;
- Fromer David, trgovina, Mostar;
- Cerale Export-import, Mostar;
- Lewy Sida, modistička radnja, Mostar;
- Konforti Salamon, trgovina manufakture, Mostar;
- Altarac David, trgovina, Mostar;
- Tempo Express, bojadisaona i kem. čistiona, Mostar;
- ”Tivan”, vl. Albert Finzi, Mostar;
- David Z. Danon, trgovina željeznom robom, Mostar;
- Konforti Salamon, skladište gotovih odijela, Mostar.
Ljubljanska kreditna banka d.d: Ljubljana – Podružnica u Zagrebu 29. listopada 1942. godine uputila je dopis Napretkovoj zadruzi u Sarajevu gdje se navodi da im je firma ”King”, Akos Tezsler, Csaktornya ”povjerila na unovčenje svoja predratna potraživanja a među ostalim i tvrtkama”, slijedi spisak među kojima je i Salamon Konforti, Mostar sa 2.584,70 Kn. U istom dopisu se kaže da se radi o jevrejskim firmama ”koje pretpostavljamo da ste ih vi preuzeli na prodaju, odnosno već prodali, te vas umoljavamo da nam iz imetka tih tvrtki osigurate isplatu gornjih iznosa, odnosno da nas uputite, od koga da zatražimo naplatu tih potraživanja, i što da u tom cilju poduzmemo.” Leopold Mandelbaum je držao Hotel Neretvu a povjerenik je bio Ante Dujmović. Za Rafaela D. Hajona trgovca građevinskog materijala povjerenik je bio Stjepan Milić.
|
Zadnja izmjena: 2006-07-23
ISSN 0350-6517
Copyright © 1995-2008 Časopis Most · Mostar · Bosna i Hercegovina
Design by © 1998-2008 Haris Tucaković · Sweden
|
|